Nerwica – objawy i przyczyny. Sprawdź, czy masz nerwicę.

Istnieją przypadki, w których nasze ciało wykazuje różne niepokojące objawy. Staramy się szukać źródła problemu, udajemy do lekarzy specjalistów, a niedogodności w dalszym ciągu nie ustępują. W takim przypadku może okazać się, że nasze ciało daje nam sygnał o tym, iż cierpimy na nerwicę.

Nerwica stanowi jedną z najczęściej spotykanych chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Wiąże się z szeregiem objawów fizycznych i psychicznych, przez co jest trudna do zdiagnozowania. Choroba nieleczona może w dużym stopniu zaważyć na jakości życia osoby chorej, dlatego, jeżeli zauważymy u siebie objawy nerwicy, powinniśmy zacząć działać. Czym objawia się nerwica, jakie są jej przyczyny i w jaki sposób się ją leczy?

Nerwica – co to jest?

Nerwicami lub neurozami nazywamy zaburzenia nerwicowe o podłożu nerwowym, które mogą dawać bardzo zróżnicowane objawy. Najczęstszym z nich jest ciągłe odczuwanie lęku w różnym zakresie. Osoba chora cierpi często na różnego rodzaju natręctwa, dręczy ją stały niepokój, cały czas się zamartwia. Te objawy psychiczne wpływają na codzienne funkcjonowanie i sprawiają, że sygnały alarmowe zaczyna wysyłać całe ciało. Nerwicy bardzo często towarzyszą zaburzenia snu oraz różnego rodzaju dolegliwości bólowe, które jeszcze bardziej nasilają chorobę.

Na nerwicę częściej cierpią kobiety niż mężczyźni, schorzenie objawia się zazwyczaj u pań pomiędzy 25, a 45 rokiem życia.

Skąd się bierze nerwica? Przyczyny

Rzadko kiedy bywa tak, że przyczyna nerwicy leży w jednym źródle. Szacuje się, że na jej występowanie mają wpływ różnego rodzaju konflikty wewnętrzne oraz stresujące wydarzenia w życiu danej osoby. Nerwica często występuje u perfekcjonistów, osób zapracowanych, a także u wycofanych, z niską samooceną.

Jedną z najczęstszych przyczyn nerwicy jest przewlekły stres oraz wydarzenia, które bywają silnymi stresorami, np. śmierć bliskiej osoby, wypadek oraz inne przebyte traumy. Choroba może mieć również związek z innymi schorzeniami, dotyczy często osób, które nagle dowiedziały się o poważnej chorobie lub po przebytych (często również nagłych) operacjach.

Podsumowując, narażeni na nerwicę jesteśmy najczęściej, gdy:

• żyjemy w ciągłym stresie;
• jesteśmy przemęczeni;
• przeżyliśmy traumę;
• gdy mamy problemy psychiczne.

Według Międzynarodowej klasyfikacji chorób (ICD-10) nerwica określana jest jako:

• reakcja na ciężki stres i problemy emocjonalne;
• zaburzenia nerwicowe związane ze stresem, występujące pod postacią somatyczną;
• zespoły behawioralne, łączące się z zaburzeniami fizjologicznymi.

Rodzaje nerwicy

Nerwica lękowa

Występuje zazwyczaj w postaci fobii, czyli nieuzasadnionego lęku przed różnymi sytuacjami, przedmiotami czy zwierzętami. Poniżej przedstawiam przykłady najczęściej występujących fobii.

Agorafobia

Lęk przed miejscami i sytuacjami publicznymi, osoba chora boi się przebywać w tłumie ludzi, unika podróżowania środkami komunikacji miejskiej, odczuwa lęk podczas przebywania w miejscach zatłoczonych, np. w kościele czy galeriach handlowych.

Fobie społeczne

Zespół lęku społecznego – jest to lęk przed oceną przez innych ludzi, ośmieszeniem, poniżeniem się na oczach innych ludzi; osoby chore boją się, że w sytuacjach społecznych nie będą wiedziały jak się zachować i będą miały tzw. pustkę w głowie.

U osób z fobią społeczną często już samo wyobrażenie stresującej sytuacji łączy się objawami somatycznymi, w przypadku wystąpienia zdarzenia, którego boi się pacjent, dochodzi do szybkiego kołatania serca, pocenia się rąk, uczucia braku tchu, czerwienienia się, drżenia mięśni, czasem nawet omdleń. Co ciekawe, chorzy zazwyczaj nie mają problemu z przebywaniem w anonimowej grupie ludzi, problemy zaczynają się w mniejszym gronie.

Objawy zespołu lęku społecznego widoczne są już w dzieciństwie, niestety zbyt rzadko dochodzi do ich leczenia, przez co mogą przerodzić się w postać przewlekłą, zaburzając osobiste oraz zawodowe życie osoby chorej. Przy wielu przypadkach fobii społecznej towarzyszy depresja, często nadużywanie alkoholu lub substancji psychoaktywnych.

Fobię społeczną można leczyć, niestety osoby, które na nią cierpią, rzadko takiej pomocy szukają, gdyż uważają swój lęk za zwyczajną nieśmiałość lub boją się, że ich problem zostanie wyśmiany.

Są to dwie najczęściej występujące fobie, oprócz nich istnieje spore grono innych fobii, takich jak:

• arachnofobia – lęk przed pajęczakami;
• klaustrofobia – lęk przed przebywaniem w zamkniętych pomieszczeniach;
• hemofobia – lęk przed widokiem krwi;
• nyktofobia – lęk przed ciemnością;

i wiele innych.

Oprócz fobii, wyróżniamy także inne ich postacie zaburzeń lękowych.

Epizodyczny lęk paniczny

Są to zaburzenia lękowe z epizodycznymi atakami paniki lub napadami lęku. Charakteryzują się występującym okresowo uczuciem przerażenia, połączonym z takimi objawami, jak: duszności, problemy z oddychaniem, kołataniem serca, bólem w klatce piersiowej, zawrotami głowy. Napad trwa zazwyczaj od kilku do kilkunastu minut i ustępuje samoistnie. Chorobie bardzo często towarzyszy dodatkowy lęk przed kolejnymi epizodami paniki.

Nerwica lękowa ogólna

Czyli zaburzenia lękowe uogólnione. Charakteryzują się częstym uczuciem napięcia, rozdrażnieniem, zaburzeniami koncentracji, napięciowymi bólami głowy, problemami z odczuwaniem relaksu, zaburzeniami snu. Często towarzyszą im objawy ze strony układu pokarmowego, takie jak: zgaga, pieczenie w żołądku, wzdęcia,zaparcia, przyspieszone bicie serca, zawroty głowy, uczucie duszności w klatce piersiowej, ciągłe zmęczenie. Osoby chore często zamartwiają się o przyszłe wydarzenia, wciąż boją się, że coś stanie się im lub ich bliskim, mają skłonność do „niekorzystnego” dla siebie przewidywania przyszłości. Są to lęki nieuzasadnione.

Zaburzenia obsesyjno – kompulsywne

Nazywane powszechnie nerwicą natręctw. Schorzenie to polega na nawracaniu stereotypowych zachowań i myśli. Pomimo sprzeciwu pacjenta, nie jest on w stanie nad nimi zapanować. Rozwija się powtarzalność zachowań kompulsywnych, które pacjent „musi” wykonać, gdyż inaczej nie da mu to spokoju (np. wielokrotne sprawdzanie, czy zamknięte są drzwi lub zgaszone światło, ciągłe mycie rak itd.). W niektórych przypadkach obsesje mogą dotyczyć także ciągu powtarzanych (często bezsensownych) czynności.

Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne przebiegają zazwyczaj z przewagą natrętnych myśli lub z przewagą natrętnych zachowań. Występuje jednak także postać mieszana, w której zarówno myśli, jak i zachowania obsesyjne są bardzo nasilone.

Hipochondria

Osoby z tym schorzeniem obsesyjnie dbają o swoje zdrowie, wmawiają sobie choroby i dolegliwości, które nie istnieją. Zazwyczaj skarżą się na szereg różnych objawów, związanych z wybraną przez siebie chorobą. Objawy te mają „potwierdzać” diagnozę. Po wykluczeniu danej choroby przez lekarza pacjenci często zmieniają swoje podejrzenia oraz dodają lub odejmują pewne objawy, tak, aby tym razem dolegliwości sugerowały inne schorzenie.

Zaburzenia dysocjacyjne

Są to zaburzenia, przy których u osoby chorej dochodzi do utraty kontroli nad własną tożsamością, pamięcią i przeżywaniem. Czasem chory traci kontrolę nad ruchami własnego ciała. Zaburzenia tego typu często spowodowane są silnym stresem lub traumą.

Neurastenia

Zaburzenie, objawiające się tym, że pacjent wciąż skarży się na zmęczenie, zarówno po niewielkim wysiłku umysłowym, jak i fizycznym. Towarzyszyć temu mogą napięciowe bóle głowy, bóle mięśniowe, drażliwość, zawroty głowy, zaburzenia snu.

Zespół depersonalizacji

Występuje wtedy, gdy pacjent ma uczucie, że przeżywane przez niego uczucia, myśli, zdarzenia, nie są jego lub gdy otoczenie wydaje mu się nierealne. Pacjent jest świadomy zachodzących zmian. Zespół depersonalizacji może występować także u osób zdrowych psychicznie w stanach przemęczenia.

Objawy nerwicy

Każdy przypadek nerwicy wymaga osobnej diagnostyki, mimo tego nerwica to schorzenie, którego objawy nie są jednoznaczne, warto więc wiedzieć, co może wskazywać na tę chorobę.

Nerwica – objawy somatyczne

Często to właśnie dolegliwości z różnych narządów naszego ciała skłaniają nas do pójścia do lekarza, który, po wyeliminowaniu innych chorób, może wskazać właśnie na nerwicę.

Somatyczne objawy nerwicy to:

• dolegliwości ze strony układu pokarmowego: niestrawność, bóle brzucha, zgaga, odbijanie;
• bóle głowy, bóle kręgosłupa, bóle mięśni;
• kołatanie serca i duszności;
• zawroty głowy;
• zaburzenia snu;
• nadmierne pocenie się;
• zaburzenia funkcjonowania zmysłów: głównie wzroku i słuchu;
• alergie, atopie, trądzik i inne objawy skórne.

Jak widać, somatyczne objawy nerwicy wskazywać mogą na wiele innych dolegliwości, takich jak: zespół jelita drażliwego, wrzody żołądka, problemy z oczami, alergie pokarmowe czy nawet grypa. Jeżeli utrzymują się przez dłuższy czas, a ich podłoże nie jest znane, warto rozważyć, że spowodowane są nerwicą.

Nerwica – objawy ze strony emocjonalnej

Przy nerwicy odczuwamy również różnego rodzaju zaburzeń emocjonalnych. Są to między innymi:

• częsty, nieuzasadniony lęk i niepokój;
• czarne myśli, przewidywanie najgorszych scenariuszy;
• fobie;
• brak motywacji, apatia, ciągłe zmęczenie;
• frustracja, drażliwość;
• trudności z odczuwaniem przyjemności;
• zmienność nastrojów;
• niestabilność emocji;
• problemy z zasypianiem i utrzymaniem snu.

Zobacz też: Nootropiki na stres i problemy z koncentracją!

Nerwica – objawy poznawcze

• problemy z koncentracją i skupieniem się na danej czynności;
• trudności w zapamiętywaniu oraz przypominaniu sobie ważnych informacji;
• obsesyjne czynności oraz myśli;
• poczucie oddalenia od świata i ludzi.

Nerwica – jak sobie z nią radzić? Leczenie

Nerwica może przybrać różną postać oraz mieć różny stopień nasilenia. Niektóre osoby, pomimo zmienności lub obniżenia nastroju, radzą sobie całkiem dobrze, unikając jedynie sytuacji, ludzi lub przedmiotów, które budzą w nich obsesyjny lęk. Bardzo często prowadzi to jednak do wycofania z życia społecznego, dlatego każdy rodzaj nerwicy powinno się leczyć.

Najlepszą metodą jest psychoterapia, dzięki której pacjent może uświadomić sobie przyczynę swoich zaburzeń i dowie się, jak z nią walczyć. W przypadku nasilonych objawów lekarz może wprowadzić również leczenie farmakologiczne w postaci środków uspokajających, nasennych czy leków antydepresyjnych.

W terapii zalecany jest również wysiłek fizyczny w celu rozładowania napięcia emocjonalnego. Trening równie wpływa na produkcję endorfin, które mogą poprawić nastrój chorego. Zaleca się również różnego rodzaju techniki relaksacyjne, np. medytacja, joga, sauna czy masaż. W razie możliwości warto unikać czynników stresujących i starać się jak najczęściej odprężać ciało i umysł. Ze środków naturalnych można wspomóc się redukującymi napięcie preparatami ziołowymi, takimi jak melisa czy rumianek, bądź dostępnymi bez recepty kapsułkami.