Kurkuma – właściwości zdrowotne i zastosowanie

Kurkuma uważana jest za jedną z najzdrowszych przypraw świata. Od lat wykorzystywana jest jako środek na różne dolegliwości w medycynie azjatyckiej. W ostatnim czasie popularna stała się również w Europie. Wszystko to ze względu na szereg właściwości zdrowotnych, jakie zawdzięczamy tej przyprawie. Jedną z najlepszych substancji wchodzących w jej skład jest kurkumina – i to właśnie ona w dużej mierze odpowiada za korzyści, jakie możemy czerpać, spożywając kurkumę.

Czym jest kurkuma?

Przyprawę, którą znamy pod nazwą kurkuma, otrzymuje się z korzenia rośliny wyglądem przypominającej imbir. Jest to tak zwany ostryż. Kurkuma znana była już kilka wieków przed naszą erą, wykorzystywana wtedy głównie na terenie Azji jako środek spożywczy oraz lek na różne schorzenia. Przez lata jej popularność wzrastała, a dziś kurkuma znana jest już na całym świecie.

W Polsce w postaci sproszkowanej możemy kupić ją w każdym sklepie spożywczym. Kucharze bardzo chętnie stosują ją jako dodatek do dań obiadowych, niekoniecznie z kuchni azjatyckiej. Kurkuma charakteryzuje się wyrazistym smakiem i żółtą barwą. Często wykorzystywana jest jako barwnik innych produktów spożywczych oraz kosmetyków. Kurkumę znajdziemy jednak także w postaci kapsułek, a olejek z kurkumy zalecany jest w celach utrzymania dobrej kondycji i profilaktyki niektórych chorób. Zobaczmy, czym charakteryzuje się kurkuma i czy warto wprowadzić ją do swojej diety.

Kurkuma – właściwości zdrowotne

Nad zdrowotnym działaniem kurkumy przeprowadzano wiele badań. Po dziś dzień naukowcy poddają tę przyprawę przeróżnym testom, wciąż odkrywając jej dodatkowe właściwości.

Kurkuma wspomaga pracę mózgu

W kurkumie zawarty jest tumeron – związek, który pobudza różnicowanie i namnażanie komórek nerwowych w mózgu. Bierze on udział w procesach naprawczych mózgu po chorobach psychicznych oraz urazach. Co więcej, badania wykazały, że systematyczne spożywanie kurkumy może przeciwdziałać zachorowaniom na chorobę Alzheimera. Dzieje się to za sprawą jednego z aktywnych składników kurkumoidów o nazwie BDMC. Stymuluje on układ odpornościowy, odpowiedzialny za niszczenie złogów białkowych, utrudniających przesyłanie impulsów nerwowych w obrębie mózgu. Złogi te są przyczyną obumierania neuronów, co prowadzi do choroby Alzheimera.

Kurkuma w profilaktyce nowotworów

Jednym z głównych składników kurkumy jest kurkumina – polifenol, wykazujący silne działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające. Badania dowiodły, że kurkumina może również zapobiegać zachorowaniu na nowotwory takie, jak:

• rak płuc;
• rak przełyku;
• rak skóry;
• rak żołądka;
• nowotwory jamy ustnej;
• rak wątroby;
• rak jelita cienkiego;
• rak trzustki;
• rak szyjki macicy;
• rak prostaty;
• rak okrężnicy;
• rak pęcherza moczowego.

W badaniu na szczurach wyniki były zaskakujące. U ponad 30% zwierząt z nowotworem skóry po systematycznym podawaniu kurkumy, wielkość guzów zmniejszyła się u 30% badanych, a u 87% zmniejszyła się częstotliwość ich występowania.

Szacuje się, że kurkuma może również zmniejszać toksyczność niektórych leków stosowanych w leczeniu nowotworów.

Kurkuma na trawienie

Kurkuma w kapsułkach stała się popularna u osób odchudzających się i sportowców. Przyprawa ta usprawnia wydzielanie enzymów trawiennych, co sprzyja odchudzaniu. Co więcej, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne właściwości kurkumy mogą likwidować niektóre złe bakterie w przewodzie pokarmowym, np. helicobacter pyroli.

Kurkuma na ochronę wątroby

Kurkuma często bywa składnikiem leków, stosowanych w leczeniu niewydolności i uszkodzeń wątroby. Zawarte w kurkumie składniki działają na wątrobę ochronnie, przyprawa ta może też być stosowana w celach profilaktycznych.

Kurkuma poprawia odporność organizmu

Kurkuma działa korzystnie na układ immunologicznych, wzmacniając odporność na różnego rodzaju infekcje. Co więcej, dzięki przeciwbakteryjnym i przeciwzapalnym właściwościom kurkuminy, przyspiesza leczenie, gdy choroba już nas dopadnie.

Sprawdź też: Witamina C na poprawę odporności

Kurkuma zmniejsza hiperglikemię

Kurkuma zalecana jest osobom w stanie przedcukrzycowym. Usprawnia bowiem wydzielanie insuliny i zmniejsza hiperglikemię.

Kurkuma na mięśnie

Kurkuma chętnie stosowana jest przez osoby aktywne, ponieważ wspomaga produkcję tlenku azotu, który ma znaczący wpływ na syntezę białka w mięśniach i przyswajanie kreatyny, a tym samym – na ich wzrost. Właściwości te, połączone ze wspomaganiem trawienia, okazują się przydatne podczas modelowania sylwetki.

Kurkuma w kosmetyce

W przemyśle kosmetycznym kurkuma stosowana jest jako barwnik szminek czy podkładów pod makijaż. Olejek z kurkumy wykorzystywany jest w odżywkach do włosów.

Kurkuma świetnie sprawdza się również jako produkt na skórę. Dzięki swoim właściwościom przeciwbakteryjnym i przeciwzapalnym łagodzi stany zapalne skóry, może więc stanowi lek na trądzik lub inne choroby skórne. Kurkumę najlepiej zmieszać z jogurtem naturalnym i miodem. Tak przygotowaną maseczkę nałożyć na twarz i pozostawić na ok. 30 minut, po czym spłukać. Po takiej kuracji zaobserwować można zmniejszenie zaczerwienień oraz wygładzenie skóry twarzy.

Kurkuma na reumatoidalne zapalenia stawów

Kurkuma wykorzystywana jest w terapii leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów. Kurkumina łagodzi stan zapalny i zmniejsza ból.

Kurkuma – zalety stosowania

Kurkuma charakteryzuje się wieloma właściwościami zdrowotnymi, dlatego zdrowe osoby dorosłe mogą wdrożyć ją do diety w postaci przyprawy do potraw, domowo robionej mikstury, bądź kapsułek, dostępnych w sklepach z suplementami diety. Swoim klientom często zalecają ją dietetycy oraz trenerzy personalni. W medycynie Dalekiego Wschodu stosowana była jako lek na wrzody, łagodzący bóle menstruacyjne oraz kolkę.

Kurkuma jest pomocna w leczeniu trądziku oraz innych zapaleń skóry. Wspomaga trawienie, hamuje apetyt, przyspiesza gojenie ukąszeń i ran. Łagodzi biegunki i zgagę. W Chinach i Indiach wykorzystywana jest również jako lek w terapii zaburzeń depresyjnych.

Kurkuma – przeciwwskazania

Nikt nie powinien stosować kurkumy bez ograniczeń, a niektóre osoby powinny wręcz jej unikać. Do grup, którym niewskazane jest zażywanie kurkumy, należą:

• kobiety w ciąży – kurkuma zwiększa kurczliwość macicy, może więc doprowadzić do poronienia;
• pacjenci przed operacjami i stosujący leki przeciwzakrzepowe – kurkuma obniża krzepliwość krwi;
• osoby z cukrzycą powinny zachować szczególną ostrożność w zażywaniu kurkumy.

Kurkuma stosowana w nadmiernej dawce może wywołać, zgagę, bóle brzucha oraz klatki piersiowej. Może również zmienić metabolizm niektórych leków.

Kurkuma podawana dożylnie może być niebezpieczna

Kurkuma jako lek na różne schorzenia w większości stosowana jest doustnie. Jednak zwolennicy alternatywnych metod leczenia stworzyli zastrzyki z kurkumy, które miały szybciej działać. Niestety ta metoda zebrała już śmiertelne żniwo, jedna z pacjentek leczona w taki sposób na choroby skóry, zmarła po podaniu dożylnej dawki kurkumy.

Kurkuma jak stosować w kuchni?

Kurkuma jest bardzo popularną przyprawą, stosowaną przez szefów kuchni oraz amatorów gotowania. Wykorzystywana jest nie tylko do potraw azjatyckich, ogórki z kurkumą stanowią jeden z popularniejszych wytworów domowej roboty. Kurkuma ma charakterystyczny smak, który wzbogaca potrawy z ryżu i kurczaka. Stanowi idealną opcję do sosów i marynat do mięs. Lecznicze miksturki z kurkumą i miodem stosowane są w stanach przeziębienia.