Żylaki kończyn dolnych – jak powstają? Jak im zapobiegać?

Żylaki kończyn dolnych to dość poważny problem estetyczny, który pojawia się coraz częściej u osób po 40 roku życia. Częściej cierpią na nie kobiety niż mężczyźni, a przyczyny ich powstawania mogą być różne. Objawy żylaków mogą pojawić się w każdym wieku, jednak w dalszym ciągu bardzo często są lekceważone, a kiedy dochodzi do prawidłowej diagnostyki, pojawiają się już nieprzyjemne konsekwencje związane z chorobą. Czym są żylaki kończyn dolnych, jak je rozpoznać oraz jak przebiega ich leczenie?

Żylaki kończyn dolnych – co to jest?

Żylakami nazywamy nadmiernie poszerzone i zniekształcone żyły na łydkach, kolanach i udach. Są to tak zwane pajączki, które przysparzają wielu osobom problemów i sprawiają, że panie nie chcą pokazywać nóg, wstydząc się ich wyglądu. Pajączki te stanowią właśnie objawy choroby żylnej, która powstaje, gdy krew nie krąży prawidłowo.

U osoby zdrowej krew, docierająca do nóg, wraca do serca, dzięki ruchom mięśni wypychających ją w górę oraz zastawkom, znajdującym się w żyłach i uniemożliwiającym ponowne spływanie krwi w dół.

W momencie, gdy krew nie wraca do serca, a pozostaje w żyłach, zaczyna stopniowo je poszerzać i to właśnie wtedy pojawiają się pajączki.

Jak powstają żylaki? Objawy

Do schorzenia, które nazywamy żylakami kończyn dolnych, dochodzi stopniowo. Pierwszym widocznym objawem są właśnie teleangiektazje, czyli siateczka prześwitujących żyłek, pojawiająca się na udzie lub łydce. Następnie dochodzi do poszerzenia żył i pajączki stają się bardziej widoczne. Wraz z rozwojem schorzenia, zmiany na nogach są coraz bardziej wyraźne, żyły grubieją i zniekształcają się. Wtedy też pojawiają się inne dolegliwości, takie jak:

• uczucie ciężkich nóg;
• swędzenie w obrębie kończyny;
• nocne skurcze łydek;
• ból;
• mrowienie;
• obrzęki.

Czasem objawy są tak silne, że powodują problemy ze snem w nocy.

Zobacz też: Zespół niespokojnych nóg – objawy przyczyny leczenie

Pierwszy etap choroby może trwać przez wiele lat, a brak dolegliwości bólowych sprawia, że często lekceważymy objawy. Dopiero gdy zmiany na nogach są tak duże, że wstydzimy się pokazywać nogi, a ból wybudza nas w nocy, decydujemy się na interwencję lekarza. Warto pamiętać, że im szybciej zdiagnozowana choroba, tym łatwiej będzie żylaki wyleczyć i pozbyć się dolegliwości oraz nieestetycznych pajączków.

Dlaczego powstają żylaki? Przyczyny

Wśród przyczyn powstawania żylaków wyróżniamy:

• czynniki genetyczne;
• płeć (kobiety chorują ok. 5 razy częściej niż mężczyźni);
• zaburzenia hormonalne i antykoncepcję hormonalną;
• siedzący tryb życia;
• praca związana z wielogodzinnym przebywaniem w jednej pozycji, głównie staniem np. fryzjer;
• noszenie obcisłej odzieży, rajstop, skarpetek uciskających;
• chodzenie w butach na wysokich obcasach;
• zbyt mało błonnika w diecie, niedobory witaminy C;
• nadwagę i otyłość;
• palenie papierosów, nadużywanie alkoholu;
• częste zaparcia.

Sprawdź: Horoba Hashimoto – co ją powoduje?

Żylaki w ciąży

Żylaki powszechnie zdarzają się u pań w ciąży. Dlaczego tak się dzieje? Przyczyną mogą być wahania hormonów. Organizm kobiety w ciąży wytwarza więcej progesteronu, który nie tylko ułatwia rozciąganie macicy, ale wpływa również na poszerzanie żył. W wielu przypadkach po porodzie, gdy hormony wracają do normy, żylaki stają się mniej widoczne, jednak nie znikają całkowicie i często stają się bardziej wyraźne przed miesiączką.

Za pajączki w ciąży odpowiedzialne są nie tylko hormony. Gdy ciśnienie w brzuchu przez cały czas jest wysokie ( a tak się dzieje, kiedy rozwija się dziecko) dochodzi do stałego ucisku w okolicy pachwiny. Co więcej, w organizmie przyszłej matki wzrasta objętość krwi, która musi się gdzieś pomieścić. W efekcie, naczynia żylne poszerzają się.

Jak zapobiegać żylakom?

Czy żylakom można zapobiegać? W przypadku, gdy przyczyną są czynniki genetyczne, może to być trudne, jednak warto robić wszystko, aby zminimalizować ryzyko powstawania pajączków.

Sposoby zapobiegania żylakom:

• unikanie długiego przebywania w tej samej pozycji;
• aktywność fizyczna;
• utrzymanie prawidłowej wagi;
• rezygnacja z używek (szczególnie papierosów i wysokoprocentowego alkoholu);
• unoszenie nóg do góry podczas odpoczynku;
• rezygnacja z wizyt w saunie i gorących kąpieli;
• unikanie uciskającej odzieży;
• unikanie chodzenia w butach na wysokim obcasie.

Diagnostyka żylaków

Główną formą rozpoznania żylaków, po wywiadzie z pacjentem i ocenieniu widocznych zmian, jest badanie USG doppler, które ma na celu lokalizację miejsca uszkodzonych zastawek. Niektóre przypadki wymagają rozszerzonej diagnostyki, wtedy lekarz może zlecić tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny.

Leczenie żylaków – metody

Leczenie żylaków jest objawowe, co oznacza, że może zahamować powstawanie nowych pajączków, jednak tylko zmniejszyć widoczność tych, które już się pojawiły. Przy objawach ciężkości nóg i obrzękach, stosuje się głównie środki farmakologiczne oraz maści uszczelniające naczynia.

Wiele osób decyduje się na domowe sposoby leczenia żylaków. Do najpowszechniejszych zaliczamy:

• zażywanie diosminy;
• maści i tabletki z wyciągiem z kasztanowca;
• wyciąg z ruszczyka;
• maści i żele z heparyną;
• koszyczek amiki;
• liść oczaru;
• nagietek.

Wiele preparatów z wymienionymi powyżej produktami, możemy znaleźć w aptece bez recepty. W przypadkach, gdy żylaki nie powodują bardzo poważnych objawów, a ich widoczność jest umiarkowana, takie leczenie powinno wystarczyć.

Czasem jednak warto sięgnąć po inne metody leczenia.

Żylaki – leczenie uciskowe

Medyczne podkolanówki i pończochy uciskowe mogą pomóc w rozwoju żylaków. Ta metoda leczenia powinna być skonsultowana z lekarzem, który doradzi, z jakich materiałów produkty będą najlepsze oraz w którym miejscu ucisk należy zastosować. Jest to metoda, której nie powinny stosować osoby z miażdżycą lub niedokrwieniem kończyn.

Żylaki – leczenie zabiegowe i operacyjne

Najczęściej stosowane zabiegi chirurgiczne w przypadku żylaków, to:

• skleroterapia – polega na wstrzyknięciu do wnętrza naczynia specjalnej substancji chemicznej, która spowoduje jego zasklepienie;
• terapia laserowa – wykonywana nie tylko u chirurga, ale również w gabinetach dermatologicznych. Jest coraz bardziej popularna ze względu na małą inwazyjność, jednak zazwyczaj należy wykonać kilka serii zabiegowych.

Operacja wykonywana jest głównie u osób, u których objawami żylaków są przewlekłe stany zapalne, przebarwienia i owrzodzenia, a także inne silne dolegliwości, które uniemożliwiają normalne funkcjonowanie.