Zespół niespokojnych nóg (RLS) to schorzenie, na które cierpi ok. 10% populacji. Charakteryzuje się przymusem ciągłego poruszania nogami, drętwieniem kończyn i mrowieniem, jednak są to tylko niektóre z objawów choroby. Zespół niespokojnych nóg bywa bardzo uciążliwy, zwłaszcza w nocy lub przed snem, jednak wielokrotnie pozostaje nierozpoznany, a chorzy nawet nie zdają sobie sprawy, że mogą łagodzić dolegliwości.
Zespół niespokojnych nóg – objawy
Do najpowszechniejszych objawów klinicznych zespołu niespokojnych nóg zaliczamy:
- potrzebę poruszania nogami, związaną zazwyczaj z nieprzyjemnym uczuciem w obrębie nóg;
- niepokój ruchowy (parestezje) – mrowienie, cierpnięcie, drętwienie;
- występowanie lub pogarszanie się objawów w okresach odpoczynku, zwłaszcza wieczorem;
- częściowa lub całkowita poprawa podczas poruszania się.
Objawy zespołu niespokojnych nóg pojawiają się najczęściej wieczorami, kiedy osoba chora pozostaje w jednej pozycji, np. podczas oglądania telewizji, także, gdy kładzie się do łóżka przed snem. Odczuwany niepokój ruchowy zmusza do ciągłego poruszania nogami lub ich masowania, aby złagodzić nieprzyjemne uczucie. Przy takim zachowaniu objawy ustępują na chwilę, jednak powracają niedługo po zaprzestaniu ruchu. W niektórych przypadkach ból lub uczucie drętwienia może być tak silne, że chory musi wstać i przejść się po pokoju, aby doznać ulgi.
Zespół niespokojnych nóg jest jedną z częstych przyczyn bezsenności i występowania problemów ze snem.
Zespół niespokojnych nóg – kogo dotyka najczęściej?
Badania przeprowadzone w ostatnich latach dowiodły, że zespół niespokojnych nóg występuje u ok. 10% populacji i częściej dotyka kobiety. Choroba może wystąpić w każdym wieku, pojawia się już nawet w okresach wczesnego dzieciństwa. Początkowo objawy są łagodne, z czasem jednak mogą się nasilać. Szacuje się, że u ok. 60% chorych schorzenie ma podłoże genetyczne.
Zespół niespokojnych nóg – przyczyny występowania
Dokładna przyczyna występowania schorzenia do tej pory nie została określona. Jako przyczynę wykluczono podłoże psychiczne. Odkryto, że jedną z przyczyn występowania choroby może być niedobór żelaza, a nawet 60-80% chorujących na zespół niespokojnych nóg ma również problemy z niewydolnością nerek.
Objawy RLS pojawiają się często u osób z uszkodzonymi nerwami, np. u diabetyków. Szacuje się, że jedną z przyczyn może być także niedobór dopaminy w mózgu.
Zespół niespokojnych nóg może występować także w wyniku terapii niektórymi lekami, zwłaszcza oddziałującymi na ośrodkowy układ nerwowy.
Zobacz: Zaburzenia snu – rodzaje, przyczyny, leczenie
Zespół niespokojnych nóg – rodzaje
RLS może mieć charakter pierwotny lub wtórny.
Pierwotny zespół niespokojnych nóg – występuje, gdy pierwsze objawy pojawiają się przed 20. rokiem życia i ulegają nasileniu wraz z wiekiem. Uważa się, że przyczyną pierwotnego RLS są najczęściej czynniki genetyczne.
Wtórny zespół niespokojnych nóg – pojawia się u osób z innymi schorzeniami: niewydolnością nerek, cukrzycą, na skutek przyjmowania leków, u osób z niedoborem żelaza.
Zespół niespokojnych nóg – diagnostyka
Nie istnieje żaden test ani badanie, które pomogłyby rozpoznać RLS. Diagnostyka polega tylko i wyłącznie na wywiadzie lekarza z pacjentem. Ogólne rozpoznanie choroby opiera się na 4. pytaniach:
- Czy występują nieprzyjemne dolegliwości kończyn dolnych?
- Czy pojawiają się one w okresie spoczynku?
- Czy ból i mrowienie ustępuje pod wpływem ruchu?
- Czy dolegliwości występują najczęściej wieczorami i nocą?
Domowe sposoby na złagodzenie dolegliwości zespołu niespokojnych nóg
Dolegliwości zespołu niespokojnych nóg mogą łagodzić:
- odpowiednia dieta – rezygnacja z używek: alkoholu, papierosów, kawy; spożywanie produktów bogatych w żelazo i witaminy z grupy B;
- aktywność fizyczna – spacery, joga, ćwiczenia relaksacyjne;
- masaż kończyn dolnych;
- odpowiednia ilość snu – ok. 8 godzin na dobę.
Leki pomocne w łagodzeniu dolegliwości RLS
W leczeniu zespołu niespokojnych nóg lekarze wykorzystują preparaty z dużą zawartością żelaza, magnezu oraz witaminy C i witamin typu B. Wskazane jest również zrobienie badań krwi w celu określenia poziomu ferrytyny(białko, pomocne w utrzymaniu żelaza w organizmie).
Sprawdź również: Czym jest depresja i jak ją leczyć?
Zespół niespokojnych nóg w ciąży
Statystyki pokazują, że RLS coraz częściej występuje u kobiet w ciąży. Skarżą się one nie tylko na konieczność poruszania nogami, ale także na obrzęki i mrowienia. Dolegliwości nasilają się w późniejszych miesiącach ciąży. Przyszłym matkom zaleca się wdrożenie lekkiej aktywności fizycznej (spacerów, ćwiczeń relaksacyjnych) oraz wzbogacenie diety o niezbędne mikroelementy.
Miłośniczka sportu i zdrowego odżywiania, starająca się żyć według zasad, które pozwalają mi utrzymać sprawność fizyczną. Wielbicielka treningu crossfitowego, wciąż zdobywam nową wiedzę i doświadczenie w zakresie pracy nad ciałem. Uczestniczę w szkoleniach oraz zagłębiam się w literaturze, pozwalającej mi doskonalić swoje umiejętności i osiągać lepsze efekty. W wolnych chwilach i przy ładnej pogodzie uwielbiam spacerować lub zwiedzać okolice na rowerze. Uważam, że warto o siebie dbać i chciałabym zachęcić do tego innych.
