Pasożyty przewodu pokarmowego – rodzaje, objawy, leczenie

Pasożyty przewodu pokarmowego to proste organizmy, żywiące się składnikami odżywczymi naszego ustroju. Do ich ulubionych „przysmaków” należą witaminy, mikroelementy, węglowodany, cukry i białka. Pozbawiony tych składników ludzki organizm słabnie, zaczynają się pojawiać dolegliwości spowodowane obniżeniem sprawności systemu immunologicznego przez namnażające się i wydzielające szkodliwe produkty przemiany materii pasożyty. Toksyny produkowane przez robaki wpływają destrukcyjnie na naszą sprawność psychofizyczną, co objawia się osłabieniem zdolności do pracy i koncentracji. Co więcej, pasożyty mogą negatywnie wpłynąć na pracę układu krwionośnego i nerwowego.

Sprawdź: Czosnek na pasożyty układu pokarmowego

Miejscem ich żerowania są głównie jelita, jednak ich nadmierne rozmnożenie może spowodować ekspansję na cały organizm, w tym do najważniejszych organów tj.: wątroba, płuca, mózg, mogą przenikać do krwi, zamieszkiwać w mięśniach czy skórze.

Szybka i dokładna diagnoza jest niezbędna w każdym przypadku, aby uniknąć groźnych dla naszego zdrowia komplikacji.

W tym artykule przyjrzymy się różnym typom robaków i objawom, które mogą powodować.

W dalszej części dowiemy się, jak pasożyty dostają się do naszego organizmu, oraz jak możemy się przed nimi ochronić.

Pasożyty układu pokarmowego – objawy

Istnieje wiele rodzajów pasożytów przewodu pokarmowego, a każdy z nich może powodować inne objawy. Niektórymi, typowymi oznakami robaków jelitowych są:

• utrata apetytu,
• ogólne osłabienie,
• ból brzucha,
• wzdęcia,
• nudności,
• utrata masy ciała,
• nieżyt żołądka,
• apatia,
• zapalenie stawów,
• biegunka,
• śluz w stolcu.

W niektórych przypadkach zbyt duże namnożenie się robaków może spowodować zator w jelitach, co może znacznie utrudnić wypróżnianie.

Rodzaje pasożytów – w jaki sposób dostają się do naszego organizmu

Tasiemiec – objawy zarażenia

Jest to rodzaj płazińca, który pasożytuje w jelicie cienkim. W przedniej części ciała posiada przyssawki, którymi przytwierdza się do ściany jelita. Osiąga od kilku do nawet kilkunastu metrów długości. Tasiemce mają długie i płaskie ciało, złożone z szeregu segmentów. Każdy z tych szeregów posiada zdolności rozrodcze, produkując nawet 100 tysięcy jaj. Segmenty te odrywają się od ciała tasiemca i opuszczają organizm żywiciela wraz z kałem, dlatego osoba zarażona może zauważyć fragmenty robaka w stolcu. Objawy występujące przy tasiemcu obejmują bóle brzucha, nudności, ogólne osłabienie i utratę apetytu.

Tasiemiec uzbrojony

Do groźnej odmiany należy tasiemiec uzbrojony, który oprócz przyssawek posiada haczyki. Może on pasożytować nie tylko w jelitach, ale także w mięśniach czy narządach wewnętrznych powodując bóle i osłabienie ich funkcjonowania. Zdarzają się niebezpieczne przypadki obecności larwy tasiemca w mózgowiu, co daje podobne objawy jak przy epilepsji oraz silne bóle głowy i zmiany w zachowaniu. Umiejscowienie w gałce ocznej może z kolei prowadzić do ślepoty. Tasiemiec uzbrojony umiejscowiony w sercu, płucach wątrobie lub mózgu może spowodować ich uszkodzenie, co prowadzi do teniozy, choroby zagrażającej życiu chorego.

Jak dochodzi do zakażenia tasiemcem?

Do zakażenia tasiemcami dochodzi drogą pokarmową, najczęściej poprzez spożycie mięsa zawierającego jaja pasożyta, które nie zostało poddane odpowiedniej obróbce termicznej. Pośrednikami w rozwoju tasiemca są zwierzęta, wołowina w przypadku tasiemca nieuzbrojonego, wieprzowina dla tasiemca uzbrojonego. W surowych rybach i kawiorze mogą „czyhać” jaja bruzdogłowca szerokiego, który powoduje wiele groźnych dla zdrowia stanów chorobowych tj.: niedokrwistość, biegunki i niedrożność jelit. Zarażenie może nastąpić także przez wodę pitną skażoną jajami pasożyta oraz kąpiąc się w naturalnych zbiornikach z zanieczyszczoną ludzkim kałem wodą.

Owsiki

Owsiki stanowią rodzaj robaka z typu nicieni, który pasożytuje wyłącznie w ciele człowieka. Umiejscawia się w jelicie grubym, wyrostku robaczkowym i na końcu jelita cienkiego.

Zakażenie owsikami – objawy owsików

Owsiki trafiają do przewodu pokarmowego przez połknięcie lub wdychanie. Samica składa jaja w okolicach odbytu, stąd osoba zarażona odczuwa uporczywe swędzenie, a dotykając rękami krocza lub bielizny powoduje przenoszenie jajeczek na palce, co sprzyja dalszemu rozprzestrzenianiu.

Zarażenie owsikami zwykle ma łagodny przebieg, jednak w niektórych przypadkach może pojawić się brak apetytu, zmiany nastroju i uczucie niepokoju lub podniecenia.

Glista ludzka – objawy zarażenia

Glista ludzka to pasożyt jelita cienkiego człowieka z rodzaju nicieni. Do zarażenia dochodzi zwykle poprzez spożycie niedomytych warzyw i owoców nawożonych ludzkimi fekaliami lub połknięcie zanieczyszczonej wody w zbiornikach naturalnych. Zarażenie glistą zwykle nie daje żadnych poważniejszych objawów, jednak naszą uwagę powinny zwrócić symptomy takie jak utrata apetytu, utrata masy ciała, zawroty głowy, osłabienie i reakcje alergiczne. Glista ludzka osiąga do 40 cm długości. Samica składa około 200 tysięcy jaj dziennie, które wydostają się wraz z kałem z ciała żywiciela.

Giardia Lamblia – objawy

Lamblia, inaczej giardioza to choroba pasożytnicza wywołana przez pierwotniaka o nazwie giardia lamblia, lokalizowanego w jelicie cienkim, przewodach żółciowych i pęcherzyku żółciowym.

Lamblia – objawy

Giardioza często przebiega bezobjawowo, choć warto zwrócić uwagę na takie dolegliwości, jak: nudności, bóle brzucha, częste wzdęcia, luźne stolce z domieszką śluzu, chudniecie, bóle głowy, ciągłe zmęczenie.

Przyczyną lambliozy nie jest, jak kiedyś powszechnie uważano, jedzenie końcówek bananów. Ryzyko zarażenia wzrasta przy zanieczyszczonej wody lub zjedzeniu zanieczyszczonego pokarmu. Zakazić można się również przez kontakt z inną osobą chorą, jeżeli nie zachowamy odpowiednich zasad higieny.

Zobacz również: Popraw swoją odporność i ochroń swój organizm przed pasożytami – działanie witaminy C

Pasożyty przewodu pokarmowego – diagnoza i leczenie

Diagnostyka owsicy

Jeśli podejrzewamy u siebie zarażenie pasożytami, powinniśmy zgłosić się do lekarza, który zleci wykonanie kilku niezbędnych badań. Do rozpoznania owsicy konieczne będzie badanie kału stwierdzające obecność jaj lub test taśmy.

Test taśmy polegaj na dotknięciu okolicy odbytu lepką stroną taśmy, do której przykleją się jaja owsika.

Leczenie owsików polega na podawaniu leków doustnych, oddziałujących na przewód pokarmowy, gdzie znajdują się owsiki. Należy wyeliminować źródła zakażenia wtórnego, takich jak zakażoną pościel oraz dbać o wysoką higienę.

Glista ludzka – diagnostyka

Diagnostyka glistnicy przebiega poprzez badanie kału. Na zakażenie wskazuje obecność jaj o brodawkowatym kształcie. W czasie wędrówki robaka, jaja pojawić się mogą również w plwocinie

Leczenie glistnicy w fazie wędrówki jest leczeniem objawowym. Podaje się leki rozszerzające oskrzela lub glikokortykosteroidy.

Leczenie przeciwpasożytnicze skuteczne jest tylko w przypadku osobników dorosłych, pasożytujących w jelicie.

Tasiemiec – diagnostyka

Diagnostyka obecności tasiemca także opiera się na badaniu rozmazowym próbek kału, a dodatkowo wykonuje się badanie mikroskopowe główki tasiemca, w celu określenia jego rodzaju.

Leczenie tasiemczycy jest oparte na przyjmowaniu prazykwantelu. Czasami, gdy tasiemiec znajduje się poza jelitem, konieczny może okazać się zabieg operacyjny.

Najskuteczniejszym środkiem przepisywanym przez lekarzy do zwalczania owsików i glisty ludzkiej jest pyrantel. Można stosować także inne środki tj.: mebendazol lub albendazol.

Lamblia – diagnostyka i leczenie

W celu potwierdzenia zarażenia lamblią bada się kał w kierunku pasożytów. Na obecność lambliozy wskazują cysty w kale uformowanym oraz trofozoity w kale płynnym. Do rozpoznania można zastosować również immunoenzymatyczny test ELIS, za pomocą którego wykrywane są w kale swoiste antygeny Giardii Lamblii. Pomocne w diagnostyce są również testy serologiczne, które mogą wykryć obecność przeciwciał we krwi.

W leczeniu lamblii stosuje się głównie metronidazol lub albendazol. Konieczne jest przestrzeganie podstawowych zasad higieny osobistej oraz przepisów sanitarnych. Giardia Lamblia szybko się namnaża, dlatego leczenie bywa uciążliwe. Badania na nosicielstwo powinni wykonać wszyscy członkowie rodziny.

Pasożyty układu pokarmowego – jak im zapobiegać?

Jednym z najważniejszych aspektów profilaktyki pasożytów układu pokarmowego jest przestrzeganie podstawowych zasad higieny osobistej i intymnej. Należy myć ręce każdorazowo po skorzystaniu z toalety oraz przed przystąpieniem do przygotowywania posiłków.

Wiele rodzajów robaków jelitowych przenika do organizmu wraz z pożywieniem. W rezultacie również tutaj konieczne jest przestrzeganie pewnych zasad:

• nie należy spożywać niedogotowanych lub surowych mięs i ryb,
• dokładnie myć wszystkie owoce i warzywa,
• używać osobnych desek do krojenia mięsa i warzyw,
• używać tylko czystej wody.

Przeczytaj: Helicobacter pyroli – co to jest? Objawy zakażenia