Marskość wątroby – objawy, przyczyny, leczenie

Marskość wątroby jest chorobą przewlekłą, która może mieć różne podłoże. Polega na włóknieniu miąższu wątroby, nieodwracalnie niszcząc jej strukturę. W wielu przypadkach marskość wątroby jest końcowym stadium innych poważnych chorób.

Marskość wątroby – charakterystyka

Ze względu na aktywne procesy metaboliczne zachodzące w wątrobie, każda komórka wątrobowa (hepatocyt) musi mieć bezpośredni kontakt z krwią, dostarczającą półproduktów i zbierającą do krążenia układowego produkty przemiany materii. Komórki wątrobowe muszą być również w bezpośrednim kontakcie z drogami, odprowadzającymi żółć do przewodu pokarmowego.

W wyniku działania wirusów, toksyn i innych chorób, w wątrobie może dochodzić do uszkodzeń, które zaburzają jej funkcjonowanie. W efekcie działania czynników szkodliwych dochodzi do zwyrodnień, martwicy komórek oraz rozrostu tkanki łącznej, co prowadzi do jej przewagi nad zdrowymi komórkami wątrobowymi. Postępujący rozrost może doprowadzić do rozrostu guzowatego.

Uszkodzenie wątroby powoduje nie tylko zmiany metaboliczne, ale również zwiększenie ciśnienia w żyle zwrotnej oraz zmniejszenie przepływu krwi przez miąższe wątrobowe, co prowadzi do powstawania obrzęku w dolnej połowie ciała.

Marskością wątroby nazywamy stan, w którym zwłóknienie komórek jest tak duże, że całkowita struktura narządu ulega zatarciu, a wątroba przestaje pracować. Marskość może zostać przez wiele lat niewykryta.

Przyczyny marskości wątroby

Ze względu na przyczynę wyróżniamy:

– marskość wątroby pozapalną (występuje często po wirusowym zapaleniu wątroby);

– marskość spowodowaną nadużywaniem alkoholu (toksyny zawarte w alkoholu niszczą komórki wątroby);

– marskość zastoinową (przy przewlekłej niewydolności krążenia);

– marskość żółciową ( w wyniku nieprawidłowości w odpływie żółci);

– marskość polekowa (w wyniku nadużywania leków i innych substancji chemicznych);

– marskość wynikająca z niedoborów żywieniowych.

Marskość wątroby spowodowana może być również:

– wrodzonymi i nabytymi chorobami metabolicznymi (cukrzyca, otyłość, choroba Wilsona, hemochromatoza);

– chorobami, wynikającymi z autoagresji np. autoimmunologiczne zapalenie wątroby.

Marskość wątroby – częstotliwość zachorowania

Rzeczywista liczba przypadków marskości wątroby nie jest możliwa do określenia, ponieważ nie każdy przypadek zostaje wykryty w trakcie życia osoby chorej. Szacuje się, że na to schorzenie zapada 4-10% populacji.

Objawy marskości wątroby

Marskość wątroby często przez długi czas pozostaje nierozpoznana, ze względu na niecharakterystyczne objawy. W wielu przypadkach zachorowania zdarza się, że zostaje wykryta podczas badania na dolegliwość niezwiązaną z wątrobą.

Objawy marskości wątroby w okresie początkowym:

– utrata apetytu, połączona z utratą masy ciała oraz nietolerancją potraw tłustych, smażonych, pieczonych i alkoholu;

– zaparcia naprzemiennie z biegunkami – czasem nudności;

– ciągłe zmęczenie i senność;

– częste wzdęcia, powiększenie obwodu brzucha;

– objawy żółtaczki (zażółcenie twardówek oczu i skóry);

– wystąpienie naczyniaków pajączkowatych ( rumień na dłoniach);

– dolegliwości bólowe w prawym podżebrzu, krwawienia z błon śluzowych (np. przy myciu zębów), ciemna barwa moczu.

Objawy marskości wątroby w okresie zaawansowanym z groźnymi dla życia powikłaniami.

Dzielimy je na dwie grupy:

1) objawy marskości wątroby spowodowanej przez zaburzenia metabolizmu wątrobowego:

– żółtaczka;

– krwawienie z nosa i dziąseł;

– zanik mięśni;

– skłonność do obrzęków podudzi;

– zmiana rytmu dobowego (czuwania i snu);

– wzdęcia, powiększenie obwodu brzucha;

– jadłowstręt;’

– częste biegunki, wymioty;

– gorączka;

– obniżona odporność i związana z nią skłonność do zakażeń;

– naczyniaki;

– przebarwienia płytek paznokciowych (białe linie);

– u mężczyzn: spadek libido, powiększenie gruczołów piersiowych, zanik jąder, utrata owłosienia w okolicy pach;

– u kobiet: narastające owłosienie twarzy i przedramion, zaburzenie miesiączkowania, a nawet brak miesiączki, bezpłodność.

2) Objawy marskości wątroby spowodowanej narastaniem ciśnienia krwi w stężeniu zwrotnym:

– wodobrzusze;

– przepuklina pępkowa;

– rozszerzona sieć naczyń żylnych na brzuchu;

– krwotoki z górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego jako efekt pękania żylaków przełyku, dna żołądka lub okołoodbytniczych;

– powiększenie śledziony i jej niedoczynność.

Najcięższy przebieg ma alkoholowa marskość wątroby, spowodowana, jak sama nazwa wskazuje, nadużywaniem alkoholu. W przypadku, gdy nie daje się usunąć objawów choroby, rokowania są złe, a schorzenie jest nieodwracalne. Kluczowe znacznie w wyleczeniu alkoholowej marskości wątroby ma wczesne jej rozpoznanie.

 

Zobacz: Zapalenie wątroby – wszystko, co musisz o nim wiedzieć

Marskość wątroby – kiedy udać się do lekarza?

Do objawów, które wymagają natychmiastowej interwencji lekarskiej, należą:

– krwawienie z przewodu pokarmowego (również wymioty świeżą krwią):

– nagłe objawy psychiczne (senność, spowolnienie ruchów, drżenie rak, nienaturalny dobry humor);

– żółtaczka;

– wystąpienie wodobrzusza, nagłe powiększenie powierzchni brzucha;

– skąpomocz.

Zaniepokojenie powinny wzbudzić także:

– nieuzasadniona szybka utrata wagi;

– obrzęki podudzi;

– zaburzenia lub brak miesiączki u młodych kobiet;

– zaburzenia potencji u młodych mężczyzn;

– krwawienia z błon śluzowych (ust, dziąseł, nosa);

– uporczywy świąd skóry;

– plamy wątrobowe.

Diagnostyka marskości wątroby

Rozpoznanie marskości wątroby polega przede wszystkim na dokładnym wywiadzie z pacjentem i ustaleniu dolegliwości, związanych z chorobą.

Lekarz zwraca uwagę przede wszystkim na wygląd chorego, głównie na charakterystyczne objawy, takie jak:

– skóra o ziemisto – woskowym zabarwieniu;

– wydęty brzuch i wychudzone kończyny górne;

– zażółcone białka oczu;

– nienaturalnie czerwone wargi i śluzówka jamy ustnej;

– naczyniaki na skórze w górnej połowie ciała;

– obwisłe policzki;

– zaczerwienione dłonie;

– u mężczyzn: zanik owłosienia, powiększone gruczoły piersiowe.

Są to objawy charakterystyczne dla zaawansowanego stadium marskości wątroby. W tym przypadku diagnostyka jest prosta i następuje szybko. W okresie wyrównanej czynności wątroby, rozpoznanie choroby jest trudniejsze ze względu na niecharakterystyczne objawy.

Sprawdź również: Czym się objawia rak trzustki?

Marskość w stadium trudno rozpoznawalnym wizualnie,diagnozowana jest poprzez badania laboratoryjne oraz próby czynnościowe, określające wydolność wątroby. Do jednoznacznego określenia stopnia zaawansowania choroby, niezbędna jest biopsja wątroby i badanie histopatologiczne pobranego wycinka wątroby.

Leczenie marskości wątroby

Główną metodą leczenia marskości wątroby jest eliminacja choroby, która do niej doprowadziła, zapobieganiu postępowania włóknienia oraz niedopuszczaniu do powikłań. Jeżeli każda z tych metod okaże się nieskuteczna, lekarz może podjąć decyzję o przeszczepie wątroby.

Leczenie farmakologiczne łączone jest z odpowiednią dietą. W przypadku marskości alkoholowej konieczne jest całkowite odstawienie alkoholu, a jeżeli marskość spowodowana jest wirusami – leczenie tych zakażeń.

Pomocne w leczeniu i łagodzeniu objawów są:

– eliminacja czynników szkodliwych (alkoholu, substancji toksycznych);

– odpoczynek, oszczędny tryb życia;

– dieta, ograniczająca spożywanie tłuszczy, zawierająca dużą ilość białka.

Marskość wątroby – leczenie farmakologiczne

Na początku celem leczenia farmakologicznego jest zapobieganie powikłaniom, które zagrażają życiu, na przykład krwotokom z żylaków przełyku lub uszkodzeniom mózgu, związanym z chorobą wątroby.

Terapia farmakologiczna dzielona jest na 3 etapy:

1) zapobieganie zaburzeniom psychicznym – podawana jest laktuloza, a następnie asparaginian ornityny;

2) podawany jest spinorolakton, aby zapobiec wodobrzuszu;

3) podawanie leków kardiologicznych w celu obniżenia ciśnienia w żylakach przełyku i poprawienia krążenia układowego.

Czy marskość wątroby można całkowicie wyleczyć?

W przypadkach, gdy marskość wątroby doprowadza do jej przebudowy, stan ten jest nieodwracalny i narząd może już nigdy nie funkcjonować normalnie. Pacjenci z chorobą wątroby nieaktywną, przynajmniej raz na pół roku powinni zgłaszać się do poradni leczenia chorób wątroby, aby ocenić aktywność wątroby i określić jej ewentualne zaburzenia.

Marskość wątroby niewyrównana wymaga wizyty lekarskiej raz na 2-3 miesiące w celu dokładnej oceny stanu chorego.

Źródła:

http://www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,marskosc-watroby—przyczyny–objawy–leczenie,artykul,1580006.html

https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/watroba/50969,marskosc-watroby