Kwercetyna – właściwości, występowanie, wpływ na zdrowie

Kwercetyna to związek, którego ludzki organizm nie produkuje samodzielnie. Warto jednak zwrócić uwagę na jego zawartość oraz rolę w organizmie, gdyż badania wykazują, że kwercetyna jest nam niezbędna do utrzymania dobrej kondycji i zdrowia. Charakteryzuje się wieloma korzystnymi właściwościami, jest świetnym przeciwutleniaczem, działa antynowotworowo i przeciwalergicznie. Czym jest kwercetyna, jak jeszcze działa na organizm człowieka i jakie są jej najlepsze źródła?

Kwercetyna – co to jest?

Kwercetyna jest organicznym aromatycznym związkiem wielopierścieniowym roślinnego pochodzenia. Jej wzór sumaryczny to C15H10O7. Występuje w postaci żółtych, bezzapachowych igiełkowatych kryształów. Naturalnie występuje w tkankach roślinnych i stanowi najpowszechniejszy flawonoid w produktach spożywanych przez ludzi. Zalecana dzienna dawka kwercetyny to 25 mg.

Ze względu na swoje właściwości, kwercetyna od lat stosowana jest w lecznictwie, między innymi w profilaktyce chorób cywilizacyjnych. Substancja ta jest silnym przeciwutleniaczem, co oznacza, że chroni komórki przed działaniem wolnych rodników, a więc hamuje procesy starzenia się organizmu. Wspomaga kontrolę masy ciała, działa antynowotworowo, poprawia nastrój i dodaje energii. Jest to składnik o szerokim zastosowaniu, który warto wprowadzić do codziennej diety, gdyż ma dla nas sporo korzyści zdrowotnych.

Źródła kwercetyny w diecie

Kwercetyna w największej ilości występuje w różnych częściach roślin: liściach, łodygach, owocach, nasionach, korzeniach, kwiatach. Znajdziemy ją w wielu produktach pochodzenia roślinnego, między innymi w herbacie, miodzie, dżemach. Kwercetyna to związek nadający roślinom żółtą barwę oraz specyficzny zapach.

Jeszcze na początku XIX wieku kwercetynę uważano za substancję nieistotną. Od kiedy jednak badania potwierdziły jej wartość odżywczą, specjaliści zaczęli polecać spożywanie brokułów, cebuli, szpinaku, papryki, jabłka, pomarańczy, żurawiny – jako najlepszych źródeł tego związku. Kwercetynę znajdziemy również w ziołach, między innymi w rumianku, dziurawcu czy w owocach czarnego bzu.

Największe ilości kwercetyny gromadzą się w zewnętrznych warstwach owoców i warzyw, dlatego więcej jej otrzymamy, jedząc jabłko ze skórą. Spore ilości kwercetyny znajdują się w herbacie zielonej, najmniej jest jej w herbacie czarnej.

Organizm człowieka nie produkuje kwercetyny samodzielnie, dlatego konieczne jest czerpanie jej z pożywienia. Warto wiedzieć, że obróbki termiczne tego składnika, zmniejszają jego zawartość nieznacznie – ok. 20%.

Kwercetyna – właściwości zdrowotne

Kwercetyna charakteryzuje się szerokim działaniem prozdrowotnym, dlatego wykorzystywana jest w lecznictwie. Znana jest między innymi z właściwości:

• przeciwzapalnych – hamuje produkcję cyklooksygenaz, odpowiedzialnych za odpowiedź zapalną w organizmie;
• przeciwzakrzepowych;
• antynowotworowych – hamuje rozrost zaistniałych już guzów i uniemożliwia formowanie nowych;
• przeciwgrzybiczych;
• antybakteryjnych.

Działanie kwercetyny na układ krążenia

Kwercetyna hamuje sklejanie się płytek krwi, co oznacza, że działa rozluźniająco na komórki mięśni gładkich, a tym samym reguluje ciśnienie tętnicze krwi. Uszczelnia naczynia krwionośne i zmniejsza ich przepuszczalność. Chroni przed chorobami serca i udarami mózgu. Wzmacnia naczynia krwionośne i chroni przed powstawaniem żylaków.

Właściwości antyoksydacyjne kwercetyny

Kwercetyna jest doskonałym przeciwutleniaczem. Nie tylko oczyszcza organizm z toksyn, ale również hamuje działanie wolnych rodników, odpowiadających za procesy starzenia. Dzięki tym właściwościom związek ten zmniejsza ryzyko zapadnięcia na nowotwory oraz miażdżycę. Reguluje również poziom cholesterolu we krwi.

Kwercetyna na alergię

Alergie stanowią aktualnie najpowszechniejsze schorzenia cywilizacyjne naszego wieku. Kwercetyna jest jednym z często wykorzystywanych składników, stosowanych w lekach antyalergicznych. Hamuje działanie enzymów, które biorą udział w produkcji lipidów związanych z układem immunologicznym. Lipidy te uczestniczą w mechanizmach odpornościowych i procesach zapalnych, związanych z astmą i katarem alergicznym. Kwercetyna hamuje wydzielanie histaminy i zmniejsza częstotliwość napadów astmy.

Kwercetyna zapobiega powstawaniu nowotworów

Właściwości antyoksydacyjne kwercetyny sprawiają, że stanowi ona silny związek chroniący przed powstawaniem nowotworów. Sprzyja likwidacji komórek nowotworowych i utrzymaniu równowagi organizmu.

Sprawdź: Antynowotworowe działanie kurkumy

Kwercetyna na odchudzanie

Badania wykazują, że kwercetyna jako jeden z najpowszechniejszych flawonoidów, może hamować namnażanie komórek tłuszczowych, jednocześnie pobudzając ich spalanie. Co więcej, związek ten zapobiega ponownemu odkładaniu się tłuszczu.

Zobacz też: Wpływ młodego zielonego jęczmienia na odchudzanie

Dodatkowe właściwości kwercetyny:

• wspomaga wchłanianie witaminy C;
• wzmacnia ściany komórkowe;
• przyspiesza gojenie ran;
• wykorzystywana w profilaktyce i leczeniu neuropatii cukrzycowej;
• pomaga utrzymać dobrą kondycję stawów (skuteczna w stabilizacji produkcji kolagenu).

Kwercetyna w kosmetyce

Kwercetyna wykorzystywana jest w produkcji środków do pielęgnacji włosów, głównie szamponów przeciwłupieżowych. Stosowana bywa również w kremach nawilżających oraz preparatach do walki z trądzikiem. Dzięki swoim właściwościom antyoksydacyjnym stała się często wybieranym składnikiem kremów przeciwstarzeniowych oraz kremów ochronnych.

Kwercetyna – przeciwwskazania i skutki uboczne

Kwercetyny nie powinny stosować osoby, które są nadwrażliwe na ten związek. Suplementów z kwercetyną nie zaleca się również dzieciom, kobietom w ciąży oraz matkom karmiącym.

Kwercytyna przyjmowana w nadmiernych ilościach może powodować zaburzenia rytmu serca, wzrost ciśnienia tętniczego i zaburzenie wchłaniania substancji czynnych w innych lekach.