Jonizatory powietrza – czy warto? Jak działa jonizacja?

Temat oczyszczaczy powietrza stał się w ostatnim czasie bardzo popularny. Z tego względu w sprzedaży pojawiły się także nowoczesne nawilżacze powietrza z jonizacją. Ich celem ma być nie tylko nawilżenie otoczenia, ale również zwiększenie w nim ilości tlenu. Jak to działa? Czym jest jonizacja? Jak suche powietrze wpływa na nasze zdrowie i dlaczego trzeba wystrzegać się powietrza zbyt wilgotnego? I czy warto w ogóle stawiać na jonizatory powietrza? Zapraszam do artykułu!

Jonizacja – co to jest?

Na początek zajmijmy się samym pojęciem jonizacji. Jonizacja powietrza opiera się na działaniu dodatnio i ujemnie naładowanych jonów, które mają oczyszczać powietrze z patogenów. Skąd biorą się te jony i jakie jest ich działanie?

Przybliżmy sobie kilka pojęć, które pomogą nam zrozumieć cały proces jonizacji powietrza.

Jon – jest to atom lub grupa połączonych atomów, którym brakuje do pary elektronów. Normalne atomy są elektrycznie obojętne, ponieważ posiadają taką samą ilość protonów, co neutronów. U jonów występuje nierównowaga tych cząsteczek, dlatego mogą być naładowane ujemnie lub dodatnio.

Jony naładowane dodatnio nazywane są kationami, a ujemnie – anionami.

Jonizacja stanowi proces powstawania jonu z obojętnego atomu lub cząsteczki. Dzieje się tak, gdy jeden lub kilka elektronów z atomu danego pierwiastka, przechodzi na atom innego pierwiastka.

Jony w naturze

Jony w naturze powstają między innymi w trakcie wyładowań atmosferycznych podczas burzy. Produkowane są również przez drzewa lub na skutek rozrywania cząsteczek wody w pobliżu wodospadu, lub fontanny. W efekcie, powietrze wokół nas stale naładowane jest jonami, jednak ich koncentracja może się różnić. W przybliżeniu koncentracja jonów ujemnych w cm³ wygląda tak:

• wodospad: 95 000 – 450 000;
• góry, wybrzeża, lasy: 50 000 – 100 000;
• pola, łąki: 5 000 – 50 000;
• miasta: 100 – 2 000;
• biura, pokoje mieszkalne: 40 – 100.

Wpływ jonów na nasze zdrowie

Jony mogą na ludzkie zdrowie oddziaływać korzystnie lub nie. Zależy to głównie od ich ładunku.

Jony dodatnie, czyli kationy, spotykamy głównie w miejscach, w których powietrze jest suche lub w pomieszczeniach zapełnionych ludźmi i sprzętem komputerowym. Często spotyka się je w biurach. Jony dodatnie działają niekorzystnie na nasze samopoczucie: powodują problemy z koncentracją, zwiększają uczucie zmęczenia, sprzyjają bólom głowy i obniżeniom nastroju.

Jony ujemne (aniony) mają dobry wpływ na zdrowie człowieka. Poprawiają samopoczucie i sprawiają, że czujemy więcej energii do działania. W niewielkim stopniu mogą również regulować metabolizm oraz sprzyjać leczeniu astmy. Oczywiście, nadmiar jonów ujemnych może wiązać się ze skutkami ubocznymi. Aniony przyspieszają reakcje biologiczne, dzięki nim czujemy się lepiej, mamy więcej motywacji. Jeżeli jednak znajdzie się ich w powietrzu zbyt dużo, mogą przyczynić się do rozwoju komórek nowotworowych. Jony dodatnie i ujemne znajdujące się w powietrzu, powinny tworzyć dobry elektroklimat, czyli być w stanie równowagi. Normy obu ładunków wyglądają tak:

• jony dodatnie (kationy) – minimalnie 400, optymalnie 1500-3000, a maksymalnie 50 000;
• jony ujemne (aniony) – minimalnie 600, optymalnie 3000-5000, a maksymalnie 50 000.

Przy wyborze jonizatora powietrza warto wiedzieć, że na działanie jonów wpływa nie tylko ich rodzaj, ale również wielkość. Niektóre urządzenia wytwarzają tzw. aerojony,bardzo lekkie cząsteczki, które szybko dezaktywują się, wchodząc w kontakt z górnymi drogami oddechowymi. Dla prawidłowego działania jonizator powinien wytwarzać jony cięższe, charakteryzujące się dużym rozmiarem i niewielkim ładunkiem. Są one mniej ruchliwe i łatwiej docierają do płuc człowieka.

Skład powietrza w domu, czyli czym oddychamy

O jakości powietrza w kontekście tego, co unosi się na zewnątrz, słyszymy dużo i często, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Czy jednak zdajemy sobie sprawę z zanieczyszczeń, które mogą unosić się we wnętrzach naszych mieszkań? Przeciętny człowiek w zamkniętym pomieszczeniu spędza większość swojego życia. Tymczasem jakość powietrza w budynkach może być nawet gorsza niż na zewnątrz zimą. Czym oddychamy w mieszkaniach?

Skład powietrza we wnętrzu budynku nie różni się specjalnie od powietrza, znajdującego się na zewnątrz. Często zdarza się, iż jest ono nawet bardziej zanieczyszczone. Dlaczego? Najpowszechniejszymi substancjami szkodliwymi, które znajdują się we wnętrzach naszych domów, są dwutlenek węgla i para wodna, a to powiązane jest z niedoborem tlenu, wynikającym z oddychania domowników i zwierząt domowych. Substancje szkodliwe zostają wytwarzane w trakcie wykonywania codziennych czynności, takich jak gotowanie, pranie czy zmywanie. W procesie spalania powstają tlenki azotu i tlenki węgla. Co więcej, w naszym domu znajduje się sporo substancji chemicznych, które pochodzą nie tylko ze środków czystości, ale i materiałów budowlanych, a nawet mebli. Jeżeli ktoś w mieszkaniu pali papierosy, dokłada do atmosfery kolejne zanieczyszczenia. W dymie tytoniowym znajdziemy między innymi: tlenek węgla, nikotynę, dwumetylonitrosaminę, tlenki azotu, formaldehyd, fenole, faftaleny, cyjanowodór, amoniak. Łącznie nawet 1000 szkodliwych dla zdrowia substancji. Jak te poszczególne zanieczyszczenia wpływają na nasze zdrowie? Zobaczmy!

Dwutlenek węgla – duże stężenie w powietrzu powoduje zawroty głowy, duszności, uczucie niepokoju, szum w uszach, nawet zaburzenia percepcji.

Tlenek węgla – wpływa na niedotlenienie organizmu, ponieważ ogranicza zdolność hemoglobiny do transportu tlenu w organizmie. Sprzyja uszkodzeniom układu krążenia i ośrodkowego układu nerwowego.

Tlenek azotu – działa niekorzystnie na drogi oddechowe, zmniejsza poziom witaminy C w organizmie, co może wpłynąć na pogorszenie odporności.

Formaldehyd – powoduje pieczenie oczu, świąd skóry, kaszel, duszności, bóle głowy.

Pył – działa szkodliwie na drogi oddechowe.

Przydatny w redukcji tego typu zanieczyszczeń może okazać się właśnie jonizator powietrza Zobaczmy, jak działa takie urządzenie.

Zobacz: Olejek CBD na odporność? Właściwości oleju z konopi

Jonizator – działanie

Jonizatory wykorzystywane są najczęściej w pomieszczeniach, w których powietrze jest zbyt suche, co oznacza, że znajduje się w nim zbyt dużo jonów dodatnich. Co się wtedy dzieje? W mieszkaniu, w którym wilgotność powietrza nie przekracza 40%, łatwiej gromadzi się kurz, który szybciej dostaje się do wysuszonej śluzówki nosa, przynosząc ze sobą różnego rodzaju drobnoustroje, które mogą prowadzić do infekcji. Śluzówka nosa odpowiedzialna jest za ochronę naszych dróg oddechowych właśnie przed drobnoustrojami. Niestety, przy zbyt suchym powietrzu śluzówka się wysusza, a wtedy prosta droga do częstszych infekcji. Suche otoczenie wpływa również na pogorszenie jakości snu, sprzyja wysuszaniu skóry i włosów. Jest również niekorzystne dla alergików, gdyż wszelkie alergeny gromadzą się z większą intensywnością i unoszą w powietrzu.

Zadaniem jonizatora jest stworzenie elektroklimatu. Uwalniają one jony dodatnie, które wiążą się z kurzem i innymi unoszącymi w powietrzu drobnoustrojami i pomagają im przemieszczać się po pomieszczeniu. Na szczęście urządzenie uwalnia taż jony ujemne łączące się z dodatnimi i neutralizujące je. Resztki zanieczyszczeń, zamiast dalej unosić się w powietrzu, opadają na ziemię i na niej zostają, dzięki czemu ich przenikanie do organizmu zostaje znacznie utrudnione.

Kiedy zanieczyszczenia opadną na ziemię, łatwiej zostają wciągnięcie przez odkurzacz podczas sprzątania, dzięki czemu powietrze staje się oczyszczone. Co więcej, w trakcie unieszkodliwiania komórek wytwarzają się cząsteczki wody, które delikatnie nawilżają powietrze.

Optymalna wilgotność powietrza – jaka powinna być?

Optymalny poziom wilgotności powietrza wynosi 40-60%. Oznacza to, iż zarówno mniejsze, jak i większe wartości mogą być szkodliwe dla naszego zdrowia. Suche powietrze źle wpływa na nasze samopoczucie, podczas gdy w zbyt wilgotnym otoczeniu rozwijają się pleśnie i grzyby, które również mogą nas zatruwać.

Wilgotność powietrza można zmierzyć przy pomocy higrometru. Jest to niedrogie urządzenie, które skutecznie pozwoli nam określić poziom wilgotności w mieszkaniu czy w biurze. Wiele jonizatorów powietrza posiada również wbudowany higrometr, dzięki czemu będziemy mogli stale monitorować nawilżenie w pomieszczeniu, uważając, aby w pewnym momencie nie stało się w nim zbyt wilgotno.

Jonizator powietrza – korzyści

Główną zaletą korzystania z jonizatora, jest oczywiście oczyszczenie powietrza z wielu patogenów, które mogą powodować różne choroby. Co więcej, regularne korzystanie z jonizatora, może sprzyjać łagodzeniu dolegliwości takich jak:

• zapalenie zatok;
• astma;
• alergie;
• nadciśnienie;
• zapalenie oskrzeli;
• migreny.

Utrzymanie równowagi kationowo-anionowej w powietrzu pozytywnie wpływa na nasze samopoczucie. Dzięki jonizacji powietrza możemy uniknąć bólów głowy związanych z długotrwałą pracą przed komputerem oraz uczucia zmęczenia, związanego ze złym stanem powietrza w domu lub w biurze.

Jonizator wykazuje wiele korzystnych właściwości nie tylko dla naszego zdrowia, ale również dla otoczenia, w którym żyjemy. Jony unieszkodliwiają zarodki pleśni i grzybów, co zapewnia ochronę przed pojawieniem się plam na ścianach i wykwitów na przedmiotach. Jonizacja jest również ważna, jeżeli w pomieszczeniu przebywają alergicy, u których pleśnie i grzyby często powodują nasilenie dolegliwości. Ishikawa Health Service Association przeprowadziło badania, które wykazały, że już godzina jonizacji na przestrzeni 13 m2 pozwoliła na wyeliminowanie 50% grzybów i pleśni. Wartość ta wzrosła przy dłuższej jonizacji.

Jony uwalniane do otoczenia mogą redukować nieprzyjemne zapachy. To właśnie dlatego jonizacja wykorzystywana jest również do odświeżania ubrań czy wnętrza szaf. Coraz częściej spotykamy również lodówki z jonizatorem. W tym przypadku jonizacja ma zapewniać optymalną wilgotność powietrza w lodówce i chronić przed rozwojem grzybów i pleśni w jej wnętrzu.

Nawilżenie powietrza sprzyja także nawilżeniu skóry. Unoszone się w powietrzu jony mogą nawilżyć naskórek nawet o 6%. Podobnie wpływają na włosy, otaczając je warstwą ochronną, dzięki czemu stają się mocniejsze i bardziej odporne na czynniki zewnętrzne.

Czy jonizator powietrza może powodować skutki uboczne?

Już wcześniej wspomniałam, że zbyt duża wilgotność powietrza może sprzyjać rozwojowi grzybów i pleśni. Dlatego zawsze należy sprawdzać wilgotność powietrza w pomieszczeniu, aby nie przesadzić z naładowaniem jonami.

Zdarza się również, że obawy przed kupnem jonizatora powietrza związane są z produkcją ozonu, który jest produktem ubocznym pracy urządzenia. W modelach starej generacji faktycznie był on produkowany w ilościach, które mogły być szkodliwe dla zdrowia. Aktualnie jednak jonizatory stworzone są w taki sposób, że produkują ozon w tak małych ilościach, iż nie ma on żadnego wpływu na nasze zdrowie. Zazwyczaj przy 8-10 godzinnej pracy jonizatora, wytwarzane jest nie więcej niż 0,05 ppm ozonu.

Warto jednak mieć świadomość, iż ozon w nadmiernej ilości jest substancją trującą. Jego dopuszczalna ilość w pomieszczeniu wynosi 0,1 mg/m3. Oczyszczacze powietrza nie produkują takich ilości ozonu, jednak podczas zakupu urządzenia, warto stawiać na sprawdzone produkty, producentów, posiadających certyfikaty jakości.

Czy warto kupować oczyszczacz z jonizatorem?

Zanim kupimy oczyszczacz z jonizatorem, musimy zadać sobie pytanie: czy jest to urządzenie, którego faktycznie potrzebujemy? Nie da się ukryć, że jonizacja powietrza ma wiele korzyści, które przedstawiłam we wcześniejszych akapitach. Trzeba jednak wziąć pod uwagę również koszt pracy takiego sprzętu. Jonizatory pobierają więcej energii niż zwykłe oczyszczacze powietrza, a do tego, szacuje się, że generator urządzenia co kilka lat powinien być wymieniony.

Jeżeli uważamy, że tak, jonizator powietrza naprawdę nam się przyda, możemy kupić właśnie taki oczyszczacz. Jednak i w tym przypadku powinniśmy zwrócić uwagę na czas pracy urządzenia, aby we wnętrzu nie doszło do nadmiernej sterylizacji powietrza, która może być groźna szczególnie dla małych dzieci, gdyż zmniejsza ich odporność.

Gdzie ustawić jonizator?

Kupując jonizator powietrza, warto sprawdzić, na jakim obszarze działa. Nowoczesne urządzenia mogą mieć zasięg nawet 40-50 metrów kwadratowych. Te nieco tańsze obejmują obszar do 25 metrów kwadratowych. Jonizator najlepiej ustawić w pomieszczeniu, w którym śpimy, gdyż podczas snu najbardziej jesteśmy narażeni na skutki przesuszonego powietrza. Dobrze, gdyby znajdował się on też w salonie i w pokoju dziecięcym, redukując skutki zanieczyszczonego powietrza w miejscach, w których najczęściej przebywamy w ciągu dnia.

Nawilżanie powietrza w mieszkaniu – domowe sposoby

Jonizator to nowoczesne urządzenie, które skutecznie pomaga w oczyszczeniu powietrza w mieszkaniu. Jeżeli jednak jeszcze go nie mamy w swoim wyposażeniu, możemy skorzystać z domowych sposobów nawilżania powietrza dla lepszego samopoczucia.

Wietrzenie pomieszczeń

Regularne wietrzenie mieszkania pozwoli na odpowiednią cyrkulację, dzięki czemu powietrze wewnątrz nabierze nieco wilgoci z zewnątrz. Nowoczesne okna mają również opcję rozszczelnienia, co pozwala na stały dopływ powietrza bez ciągłego ochładzania pokoi.

Kontrola temperatury

Z suchym powietrzem w mieszkaniu najczęściej mamy do czynienia w okresie grzewczym. Dzieje się tak dlatego, że ogrzewanie odkręcone jest za wysoko i w pokojach jest zwyczajnie zbyt ciepło. Przegrzewanie pomieszczeń to częsty błąd rodziców, mających małe dzieci i obawiających się o to, że ich pociechy się przeziębią. Niestety zbyt ciepłe otoczenie to również pożywka dla grzybów i pleśni.

Mokre ręczniki

Sposób naszych babć, czyli rozkładanie wilgotnych ręczników na kaloryferach oraz rozstawianie pojemników z wodą w różnych miejscach pomieszczenia. Jest to dobry sposób na nawilżanie niewielkich przestrzeni. Co prawda, efekt nawilżania nie jest spektakularny, jednak w pewnym stopniu może pomóc.

Oczyszczacze parowe

Urządzenia, których zadaniem jest wytwarzanie pary, nawilżającej pomieszczenie. Są one stosunkowo tanie, a ich działanie jest nieco bardziej skuteczne niż zwykłe pojemniki z wodą.

Czytaj też: Smog – jak wpływa na nasze zdrowie?